Er woont een reus in onze wijk!

In 2009 kregen we tijdens ons wijkfeest hoog bezoek en daar bedoelen we niet de politiekers mee die wel erg welkom waren.

Een familie reuzen uit Overmere kwamen naar hier om onze Wannes te ontmoeten.
Met z’n vieren wandelden ze door de Lange Leemstraat. Ze hadden veel bekijks. Kinderen en volwassenen keken met open mond toe en bewonderden hen met kreten en gelach.Het was vooral de grootste die de show stal en zonder dat het geweten was dat hij onze eigen reus is.

Eind juni vertelde Christiaan, onze huidige voorzitter, dat hij graag een reuzenbeeld voor onze wijk had en dit met ons wilde maken. Het was avond en we zaten op dat ogenblik gezellig samen in onze buurtfoyer. Was het door de wijn en de sfeer? We waren in ieder geval unaniem akkoord en begonnen enthousiast plannen te maken.

Een clown, een boer, een figuur uit oude verhalen…Paul Van Ostayen misschien of eerder Wannes Van de Velde?

Nadien bleef het stil.Maar op de eerstvolgende Open Vergadering, begin juli, bleek onze reus geen hersenschim meer. En deze keer was er geen wijn geschonken.
Bleek dat Christiaan al met een reuzenkenner had gesproken, zelfs een onderstel en romp getekend had en ook wist hoe dit kon gemaakt worden. Hij wist vooral waar het onze kon gemaakt worden. Alleen wie…dat was nog niet helemaal duidelijk. Daarmee is bedoeld wie zou worden uitgebeeld en wie zou komen knutselen.
Het idee om onze beroemde wijkbewoner Wannes Van de Velde te vragen werd snel goed bevonden. Hoewel de zanger zich vereerd voelde zag hij ’t in eerste instantie niet zo zitten.

Gelukkig voor ons draaide hij snel bij. Hij verschafte ons zelfs enkele aanwijzingen.

Christiaan had intussen uren en uren gespendeerd aan de romp. Een buizenstel van hard plastiek stond als een stevige opper gebonden.
Het onderstel was er ook al, een metalen ronde met vier kleine wielen waardoor het beeld niet gedragen doch voortgeduwd kon worden door degene die onder de rokken van de reus zou lopen. Ineengestoken vormde het beeld, nog zonder hoofd, een soort piramide van ongeveer 3,20m.
De kleding was een heel andere uitdaging en het hoofd zou het belangrijkste en het moeilijkste worden…uiteindelijk ook het pronkstuk.

Wat we nog willen vertellen…
Onze Wannes is er gekomen met heel veel enthousiasme met de bedoeling een bindmiddel te maken voor heel veel mensen.
Onze Reus is een product van onze wil iets te doen voor de wijk maar ook het resultaat van een werk zonder wezenlijk budget, zonder ervaring en met minder mankracht dan ik vingers aan mijn handen heb.
De stoffen en het klein materiaal werden gekocht op de markt en deels gekregen. Zonder na te denken over het aantal lopende meters want we hadden helemaal geen idee van de hoeveelheid stof die we nodig zouden moeten hebben.Er bestaan geen patronen voor zulke buitenmaatse figuur die toen eigenlijk ook nog geen echt figuur had.
Vindingrijk als we zijn maakten we er het beste van.
Het hoofd werd eerst getekend en uitgewerkt. De planning om op een frame van kippengaas te werken mislukte, de vormen kwamen niet goed uit. Dan begonnen we opnieuw met een grote blok isomo te schaven,te snijden en te verven. Er zijn echte artiestenhanden aan te pas gekomen!
Wannes’ gezicht kreeg een zonnetintje toegemeten, zijn katoenen handen werden hiervan onthouden. Het haar…dat werd bijna een groot probleem maar net op tijd bekwamen we de nodige strengen echt paardenhaar.
We zijn fier op onze Reus maar misschien is er iemand die voor hem toch een mooie winterjas wil maken. Deze zal zeker van pas komen bij volgende wandelingen.
Reuzen maken regelmatig een wandeling en zijn een vast item in de Ommegangen.
Al vanaf de middeleeuwen behoren de Antwerpse Ommegangen tot de hoogtepunten van het volksleven.
Oorspronkelijk vormden zij het profane gedeelte van de kerkelijke processies. Tijdens die ommegangen werd het bijbelse verhaal van de kleine David die de sterke Goliath versloeg vergeleken met dat van onze Brabo die de reus Antigoon overwon.
In 1795 kreeg de reus Antigoon een gezellin en stilaan groeide het aantal reuzen.
De reuzen werden een belangrijk iets. Dat blijkt zo ook uit het feit dat een aantal straten en huizen naar een reus vernoemd werden: Reuzenstraat, Reuzenhuis…
Ook in Borgerhout waar sinds 1712 en tot op vandaag, de reuzenstoet nog steeds uitgaat is er een Reuzenstraat. De Reuzenpoort aan de Turnhoutsebaan is ook nog een herinnering aan het reuzenhuis dat in de 18e eeuw werd gebouwd om er de onderdelen van de ommegang te bewaren. En het prachtige Antwerpse beeld van Antigoon, dat in 1534 werd gemaakt, is tot diep in de 20e eeuw mee rondgedragen in velerlei stoeten en optochten.

Waarom een reus?
Al sinds de vroege middeleeuwen kende men verhalen over onze Antwerpse reus Antigoon en de held Brabo.
Voor ons, moderne mensen, is Antigoon een sage maar voor de middeleeuwers was hij een schrikwekkende realiteit. Overigens, toen omstreeks 1510 buitengewoon grote beenderen werden opgegraven in de omgeving van Antwerpen werden die dan ook aan de verbolgen reus toegeschreven. Later is gebleken dat het walvisfosielen waren.
Reuzen waren in die periode niet zo sprookjesachtig als nu. Het werd toen als een waar feit beschouwd dat de rivieren in de Lage Landen door verschillende reuzen werden bewoond.
Zo hebben we weet van verhalen over reuzen in Leiden, Hamme, Wetteren en ook in Engeland en Schotland woonden er “reuzen”. In Ath en in Dendermonde hebben ze zelfs een heus Reuzenmuseum….
Legendes, verhalen en beelden die binnen een bepaalde gemeenschap worden verteld en getoond versterken het zelfbewustzijn. Ze zorgen ook voor de samenhorigheid in die gemeenschap en geven inzicht in bepaalde kenmerken of gebruiken van die groep.
Dat slaat niet alleen op de vroegere tijden maar ook op ons, hedendaagse mensen…

Dus ook op ons: Klein-Antwerpenaren.

Marleen Gijsel

Meer foto’s over (het maken van) reus Wannes op onze fotopagina.